12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2. Ünite Hikaye

BU ÜNİTEYİ PDF OLARAK İNDİR

1960 SONRASI TÜRK HİKÂYESİ
İlk örnekleri Tanzimat Edebiyatı’nda görülen hikâye türü, Servetifünun Dönemi’nde olgunlaşmıştır. Milli Edebiyat Dönemi’nde dilde sadeleşme hareketleriyle gelişmiştir. Özellikle Cumhuriyet Dönemi’nde, hikâyeciliğimiz hem teknik hem içerik yönünden gelişmiştir. Bu gelişim süreci 1980 yılına kadar hızla devam etmiştir.

1960 Sonrası Türk Hikâyeciliğinin Özellikleri

·       Bu dönemde hikâye bağımsız bir yazı türü olarak daha çok ilgi görmeye başlamıştır.

·       Hikâye türü hem teknik hem içerik (muhteva) yönünden gelişmiştir.

·       Hikâyede kurgu ve içerik bakımından yenilikçi gelişmeler yaşanmıştır.

·       Hikâye türünde eser veren yazar sayısı artmıştır.

·       Hikâyelerde, kahramanlar toplumun farklı kesimlerinden seçilmiştir

·       Hikâyelerde, kahramanlar toplumun farklı kesimlerinden seçilmiştir.

·       İşlenen Konular: Hikâyelerde gecekondu bölgelerinde yaşayan insanların sorunları, küçük memurların ve işçilerin yanı sıra 1960’tan sonra artan işsizliğin bir sonucu olarak Almanya’ya giden işçilerimizin yaşantılarından kesitler, kadın sorunları, köyden kente göç, kapitalist yaşamın getirdiği bunalımlar gibi toplumsal sorunlar ele alınmıştır.

·       1960 Sonrası Türk hikayecilerden bazıları şunlardır: Mehmet Seyda, Leylâ Erbil, Sevgi Soysal, Sevim Burak, Füruzan, Tomris Uyar, Sevinç Çokum, Nedim Gürsel, Rasim Özdenören, Bilge Karasu, Necati Tosuner, Ferit Edgü, Gülten Dayıoğlu, Pınar Kür, Nazlı Eray

 

1980 SONRASI TÜRK HİKÂYESİ

·       1980’li yıllardaki siyasi ve toplumsal olayların sonuçları diğer alanları etkilediği gibi Türk hikâyeciliğini de derinden etkilemiştir.

·       1980 sonrası Türk hikâyeciliğinde bir taraftan gelenek devam ederken diğer taraftan yeni arayışlar görülür.

·       Bu dönem hikâyesinde yazarlar ortak bir sanat anlayışıyla değil bireysel olarak hareket etmişlerdir.

·       Toplumsal konulardan çok bireysel konular işlenmiştir.

·       Hikâyelerde farklı kurgu teknikleri denenmeye başlanmıştır.

·       Yazarlar postmodernizmin anlatım imkânlarından yararlanmışlardır.

·       Hikâyelerde imgesel bir dil kullanılır.

·       Anlatımda “ben-yazar” anlatıcı öne çıkar.

·       Hikâyelerde bireyin toplumsal ilişkileri çevresinden soyutlanarak gösterilir.

·       Bu dönem hikayecileri: Murathan Mungan, Cemil Kavukçu, Özcan Karabulut, Jale Sancak, Ayfer Tunç, Murat Gülsoy, Murat Yalçın, Yekta Kopan, Nalan Barbarosoğlu, Sema Kaygusuz, Müge İplikçi, Nazan Bekiroğlu, Hüseyin Su, Seyit Göktepe, Cemal Şakar, Ayfer Tunç…

 

KÜÇÜREK (MİNİMAL) HİKÂYE 

·       Bazen bir cümleden oluşan çok kısa hikâyelerdir.

·       Yazarın dile hâkimiyetinden ve sözcüklerle oluşturduğu yoğunluktan ortaya çıkan bir türdür.

·       Betimlemeye ve çözümlemeye dayanmayan, yalnızca bir anın saptaması olan anlatılardır.

·       Az sözle çok şey ifade edilmeye çalışılır.

·       Bu hikâyeler kısalık, yoğunluk ve birlik olmak üzere üç kural üzerine kurgulanmıştır.

·       Küçürek hikâyelerde amaç, okuyucu üzerinde sanatsal bir etki oluşturmaktır.

·       Bu hikâyelerde zaman-mekân ayrıntıları yer almaz.

·       Ferit Edgü, Haydar Ergülen, Hulki Aktunç, Necati Tosuner, Vüs’at O. Bener, Murat Yalçın küçürek hikâye türünün önemli temsilcileridir. 

 

FERİT EDGÜ

·       Yazar, yazın hayatına şiirle başlamıştır. Yazdığı ilk şiiri 1952’de Kaynak dergisinde, ilk öyküsü ise 1954’te Yeni Ufuklar dergisinde yayınlamıştır.

·       Plastik sanatlar alanındaki deneme, eleştiri ve tartışmalarıyla ses getirmiştir.

·       “Niçin” sorusundan çok “nasıl” sorusu ile ilgilenen yazar, romanlarını bu doğrultuda kaleme almıştır.

·       Ferit Edgü eserlerinde çevresiyle uyum sağlayamayan bireyin sorunlarına eğilmiştir.

·       1983’te 33. Berlin Film Festivali’nde ve 1984’te 2. Akdeniz Kültürleri Film Festivali’nde ödül alan “Hakkâri’de Bir Mevsim” adlı film, Ferit Edgü’nün “O” adlı romanından uyarlanmış ve Onat Kutlar’ın senaryosuyla Erden Kıral tarafından çekilmiştir.

·       Ferid Edgü edebiyat ile ilgili araştırma kitapları ve makaleleriyle de büyük başarı kazanmıştır. Abidin Dino, Yüksel Arslan, Bedri Rahmi, Eren Eyüboğlu, Aliye Berger ve Ergin İnan’ın yaşamlarıyla ilgili araştırma kitapları bu alandaki yapıtlarındandır.

·       Romancıdan çok öykücü-denemeci sayılması gereken bir sanatçıdır.

·       Yaşamından, gözlemlerinden yola çıkarak değişik dil ve anlatım biçimlerini denemiştir.

·       Toplumsal-bireysel gerçekleri, psikolojik derinlikleri araştırmıştır.

·       Aydın kesimin uyumsuzluğunu, yalnızlığını anlatan hikâye ve romanlarıyla tanınmıştır.

      Eserleri:

Roman: Kimse, O (Hakkâri’de Bir Mevsim adıyla filme çekilmiştir.)

Öykü: Kaçkınlar, Bir Gemide, Bozgun, Av, Ressamın Öyküsü, Doğu Öyküleri, Doğu Sesi, Eylül’ün Gölgesinde Bir Yaz

BU ÜNİTEYİ PDF OLARAK İNDİR