Nutuk
Tekkelerde pirlerin, mürşitlerin tarikata yeni giren
dervişlere tarikat derecelerini, adabını öğretici mahiyette söyledikleri
şiirlerdir. Şekil yönünde koşmaya benzeyen nutuk, 11 ‘li hece ölçüsüyle
söylenir. 7’li ya da 8’li heceyle yazılmış olanları da vardır. Bu türün
edebiyatımızdaki en büyük ismi Kaygusuz Abdal’dır.
Nutuk Türünün Genel Özellikleri:
- Bektaşilerin Âşık Tarzı Halk Edebiyatı nazım türü olan nefese verdikleri isimdir.
- Öğretici ve öğüt verici özellikleri ön planda oldukları için nutuklar didaktik özellikler taşır.
- Nutuklarda bilgilendirici özellikler ön plandadır.
- Nazım birimi dörtlüktür.
- Dili, genellikle sade ve anlaşılırdır. Nutuklarda yer yer Arapça ve Farsça sözcüklere de rastlanır.
- Şekil açısından koşmaya benzeyen bir türdür.
- Nutuklar 11'li hece ölçüsüyle yazılır. 7'li ve 8'li hece ölçüsüyle yazılanlar da vardır.
- Kafiye düzeni abab/cccb/dddb/eeeb şeklindedir.
- En önemli temsilcisi Kaygusuz Abdal'dır.
Nutuk Örneği
Evliyadan gelen kelam
Okunan Kur'an değil mi?
Gerçek Veli'nin sözleri
Sûre-i Rahman değil mi?
Kaygusuz Abdal
