Ninni
Annelerin bebeklerini uyutmak amacıyla belli bir ezgi
dâhilinde söylediği parçalara ninni denir. Ninniler, manzum özelliklidir.
Çocukların psikolojisi üzerinde önemli etkileri vardır.
Türk edebiyatının oldukça köklü bir ninni geleneği
vardır. Ninniler, Türk kadınının sevgi ve şefkat derinliğini, annelik
duygusunun gücünü göstermesi açısından önemlidir.
Ninni Türünün Genel Özellikleri:
- Ninniler, sözlü edebiyat ürünleri içerisinde yer alır.
- Ninniler; dilek, gurbet, temenni, şikâyet, üzüntü, sevgi, korkutma gibi konular etrafında oluşturulur.
- Ninniler, sade bir dille söylenir.
- Ninnilerde hece ölçüsü kullanılır. Ninniler, hecenin 7'li, 8'li ve 9'lu ölçüsüyle söylenir.
- Ninnilerin nazım şekli türküdür.
- Ninniler genellikle anonimdirler. Söyleyeni belli olmayan bu ninniler dörtlükler ve nakarat bölümlerinden oluşur. Söyleyeni belli olan ninniler de vardır.
- Söyleyeni belli olmayan ninnilerin çoğunun kadınlar tarafından üretildiği tahmin edilmektedir.
- Ninnilerde "Ninni yavrum ninni" gibi kalıplaşmış sözler yer alır.
- Ninniler, çocukların bilişsel, dil, motor ve duygusal gelişim alanlarında oldukça etkilidir.
- Ninniler öğrenme zorluğu çeken çocuklar için oldukça faydalıdır.
- Ninniler, kişilerin dikkat dağınıklığını giderir.
- Divanü Lügati't Türk'te "balubalu" diye geçer.
- Bu türün 11. yüzyıldan bu yana Türkçede kullanıldığı tahmin edilmektedir.
- Ninniler, kültürün aktarıcılığında önemli bir rol üstlenmiştir.
Ninni Örnekleri:
Örnek 1
Dandin dandin danadan
Doğmuş bebek anadan
Böyle güzel doğar mı?
Öyle çirkin anadan.
Örnek 2
Tilki duymasın ninni
Tilki duyarsa yavrum
Hem seni yer hem beni
Ninni yavrum ninni
Örnek 3
Ninni ninni ninnice
Akşam baban gelince
Hani yavrum deyince
Seni önüne koyunca
Öpüp garnı doyunca
Ninni yavrum ninni
Ninni ninni hu ninni
