Nef’i'nin Hayatı, Edebi Kişiliği ve
Eserleri
Hayatı:
Aslı adı Ömer olan sanatçı, Erzurum’da 1570’de doğmuş,
İstanbul’a gelmiş ve burada 1635’te hicivlerinden dolayı Sadrazam Bayram Paşa’nın
emriyle öldürülmüştür. İstanbul’da padişah ve vezirlere yazdığı kasidelerle
tanınmıştır.
Edebi Kişiliği:
- Nef'i, kaside alanında usta olup övgü ve yergi şairi olarak bilinir. Kaside türünde "üstat" kabul edilir. Hatta Türk edebiyatında tüm zamanların en büyük kaside yazarı olarak bilinir.
- Kasidelerin daha çok fahriye bölümlerinde yani kendi sanatını övmede oldukça başarılı olur.
- Gazel türünde de başarılı olan Nef'i gazellerinde geniş tasvir ve hayallere yer verir.
- Ölçüsüz bir kişi olarak bilinen şair, övgü ve yergide ölçü tanımamış bu anlamda babasını bile eleştirmekten geri durmamıştır. Övdüklerini göklere çıkaran yerdiklerini ise yerin dibine batıran bir üslubu temsil etmiştir. Bu hicivlerinde yer yer küfre bile düşmüştür.
- Divan Edebiyatı'nın en ünlü hiciv şairi olan Nef'i, en yüksek mevkide olanları bile hicvetmekten geri durmamıştır.
- Güzel söz söylemeyi amaçladığından dili, ağdalı, süslü, sanatlı ve dolayısıyla ağırdır.
- En çok mübalağa ve tezat sanatına başvurur.
- İstanbul Türkçesini pürüzsüz kullanabilen şairlerdendir.
- Şiirlerinde iç ve dış musikiye büyük önem verir.
- Sözü kusursuz söyleme gayreti içerisinde olmuş bunda da oldukça başarılı olmuştur.
- İran edebiyatını iyi bildiğinden şiirde abartmalara, söz oyunlarına ve betimlemelere büyük önem vermiştir.
- Nef'i, sanatıyla kendini İranlı şairlerden üstün görmüştür.
- Mesnevi türünde eseri bulunmamaktadır.
Eserleri:
- Divan: Nef'i'nin Türkçe
ve Farsça olmak üzere iki divanı vardır.
- Siham-ı Kaza:
"Kaza okları" anlamına gelir. Ünlü hicivlerini barındıran yapıtıdır.
Eserde, babası dâhil olmak üzere devrin sadrazam, vezir, ileri gelenleriyle
şair ve sanatkârlarını hicveder. Eser, kaside, terkibibent, kıt'a ve mesnevi
gibi farklı nazım şekillerinden meydana gelmiştir.
