Küçük Ağa Ankara’da (Tarık Buğra)
Romanının Özeti ve Karakterleri
Kuvayı Milliye döneminin en önemli, en çarpıcı
olaylarından birisinin, Çerkes Ethem olayının, örgütlenişinden sonuna kadar iç
gelişmesi, yalın fakat etkili bir roman diliyle anlatılmaktadır.
Romanın Özeti:
Çolak Salih şubat ayının ortalarında Akşehir’e ulaşır.
Akşehir’deki Kuvayi Milliyecilerin bel kemiği olan Ali Emmi ağır hastadır.
Salih’i kahvede saygı ve sevgiyle karşılarlar. Salih onlara İstanbullu Hoca’nın
ölmediğini kılık değiştirdiğini sonra da fikirlerinde değişiklik olunca Kuvayi
Milliyecilere katıldığını anlatır. Emine’ye gelince; İstanbullu Hoca’nın
vurulup öldüğü duyulunca onu yaşlı, Çarıkçı Hasan’a nikahlamışlardır. Çolak
Salih bunu öğrenince kalmanın gereksizliğine inanır, kaçarcasına oradan gider.
Az zaman sonra da Ali Emmi ölür, toprağa verilir.
Çerkez Ethem’in çetesinde düşmana karşı savaşan Küçük
Ağa hem Çerkez Ethem’in, hem Tevfik Bey’in güvenini kazanmış; onların istekleri
Kuvayi Milliyeciler tarafından karşılanmazsa Ankara’ya yürüyeceklerini
öğrenmiştir. Küçük Ağa, Çerkez Ethem’in Kuvayi Milliyeye vuracağı darbenin
şiddetini azaltmak için Ethem’ in askerlerini içlerinden böler. Çerkez Ethem’in
kuvvetlerinin yarısı Kütahya Komutanı İzzettin Bey’e teslim olur. Böylece
Çerkez Ethem’in oyunu bozulur. Küçük Ağa bin atlısıyla Ankara’ya gider. Günler
günleri takip eder. Akşehir’e gönderdiği Çolak Salih dönmeyince kendisi de
Akşehir’e gitmeye karar verir. Oraya varınca karısının başkasıyla
evlendirildiğini görür, bu yüzden “İstanbullu Hoca” kimliğini açıklamaz.
Oğluyla arkadaşlık kurar.
Hayli zamandan beri hasta olan Emin ölür, toprağa
verildiği akşam Küçük Ankara’ya hareket eder. Kurtuluş Savaşı’nın önde gelen
kişilerinden olur. Fakat o, saadeti sadece bir hatıra olarak hatırlar.
Karakterler:
- Küçük Ağa: Kurtuluş mücadelesine büyük hizmetler vermiş binlerce kişiden biridir.
- Salih: Birinci Dünya Savaşında sağ kolunu kaybetmiş ve hayatının anlamını Kurtuluş Mücadelesi ile tekrar kazanan biridir.
- Çerkez Ethem: Başlarda vatan ve millet için yeri tutulmaz hizmetler vermiş, cephede büyük başarılar göstermiş, fakat düzenli orduya geçme kararı alındığında tamamen zıt fikirleri benimsemiş bir çete lideridir. Doktor
- Haydar Bey: Dünya Savaşında Yüzbaşı rütbesiyle görev yapmış ve milli mücadele yıllarında Kuvayı Milliye’ye büyük hizmetler vermiş bir askerdir.
- Ali Emmi:
Kurtuluşu Kuvayı Milliye’de gören ve çok büyük fedakârlıklarda bulunan yaşlı
bir adamdır.
