Jön Türk (Ahmet Mithat Efendi) Romanının
Özeti ve Karakterleri
Aşk öyküsü içerisinde siyasal olaylara da değinen bir
yapısının olması nedeniyle önemli bir romandır.
Romanın Özeti:
Ahmet Mithat Efendi’nin son romanı Jön Türk’te (1908)
üç farklı aile vardır:
Birinci aile yetim Ahdiye ve annesi Dilşinas Hanım’dan
oluşur. Ahdiye ile Dilşinas Hanım, Dilşinas Hanım’ın merhum eşi Gazanfer
Bey’den kalma konağın selamlık kısmında yaşar.
İkinci aile Nurullah’ın ailesidir. Annesi vefat eden
Nurullah, babası Kâşif Efendi ve evde annesi konumunda olan ablası Zeliha Hanım
ile beraber yaşarlar.
Üçüncü aile ise Ceylan’ın ailesidir. Ceylan, alafranga
düşkünü annesi Sezaidil Hanım ve babası Kazım Bey ile haremlik-selamlık olmayan
bir evde yaşar. Evde gayrimüslim aşçı ve hizmetliler vardır. İçkiye ve
eğlenceye meraklı olan baba Kazım Bey, rakkase olan eşini haremden seçer.
Nurullah, Ahdiye’ye âşıktır. Söz kesilir ve düğün tarihi belirlenir. Düğün günü
Ceylan’ın iftirası yüzünden Nurullah tutuklanır. Ceylan da Nurullah’a âşıktır
ve Nurullah’ı sarhoş ettiği bir gece, ondan hamile kalmıştır. Oğlu Ziyaullah’ı
annesi ile bir gayrimüslim köyünde gizlice doğurur. Ceylan, Nurullah ile
Ahdiye’nin nikâhını duyunca babası Kâzım Bey’in yasak kitap ve dergilerini
Nurullah’ın odasına gizlice koyar ve düğün günü polislere Nurullah’ı ihbar
eder. Nurullah düğün günü Jön Türk olduğu iddia edilerek tutuklanır. Üç ay hapiste
kaldıktan sonra Akka’ya sürgün edilir. Nurullah, Akka’da bir süre kaldıktan
sonra firar eder ve İskenderiye’ye yerleşir. Orada avukatlığa başlayan
Nurullah, önce kendi ailesini ardından da Ahdiye ve Dilşinas’ı buraya getirir.
İstanbul’da ise babası Kazım Bey’in jurnalci olduğu ve kızı Ceylan’ın da gayrı
meşru çocuk doğurduğu ortaya çıkınca, Ceylan ve ailesi herkes tarafından
dışlanır. Ceylan, cinnet getirip kendini yakarak intihar eder.
Karakterler:
- Nurullah: Romanın ana şahsıdır. Batı kaynaklı olan ve düşünce yapımıza uygun olmayan yaşantıyı reddeden bir tiptir, ideal bir tiptir. Ceylan’ın oyununa gelmez ve mutlu bir aile peşinde koşar.
- Ceylan: Her tür entrikayı
tasarlayan alafranga bir tiptir. Başkalarının hayatını da karartmaya çalıştığı
gibi, kendisi ihtiraslarının kurbanı olmuş ve intihar etmiştir.
