Azmizade Haletî'nin Hayatı, Edebi Kişiliği
ve Eserleri
Hayatı:
1569’da İstanbul’da dünyaya gelmiş, iyi bir eğitim
görmüş, kadılıktan sonra kazaskerlik yapmış, yine İstanbul’da 1630’da vefat
etmiştir. Zekâsı, yeteneği ve gayretiyle yirmi bir yaşında tahsilini
tamamlayarak müderris olmuş, daha sonra Süleymaniye müderrisliğine
getirilmiştir. Rumeli kazaskerliğine kadar yükselmiş ancak bu meslekte başarılı
olamamıştır. Tayin edildiği kadılıklarda bir iki yıldan fazla duramamış, sık
sık yer değiştirmiştir. Meslek hayatındaki bu başarısızlığı, onun zamanla
karamsar bir psikoloji içine düşmesine neden olmuştur.
Edebi Kişiliği:
- Şiirlerinde de yaşadığı hayattan, değerinin bilinmediğinden ve haksızlıklara uğradığından sık sık şikâyet ettiği görülmektedir.
- Kaside ve gazellerinde kudretli bir şair olan Azmizade Haleti, özellikle rubaileriyle adını duyurmuştur.
- Sanatçı, rubai türünde divan şiirinin en büyük üstadı kabul edilmiştir.
- Azmîzâde’nin rubailerinin toplamı 900-1000 civarındadır.
- Şiirlerinin temasını aşk teşkil eder.
- İslâm hukukuna dair eserleri, mensur yazıları ve mektupları vardır.
Eserleri:
- Dîvan
- Ahlâk-ı Muhsini
- Sâki-nâme
- Münşeat (Mensur)
