Acımak (Reşat Nuri Güntekin) Romanının
Özeti ve Karakterleri
Reşat Nuri Güntekin’in 1928 yılında basılan kısa
soluklu romanıdır. Eserde küçük yaşta gördüğü kötü muamelelerden dolayı acıma
duygusu olmayan bir öğretmeninin babasının vefatından sonra onun günlüğü
okuyarak babası ve hayatı hakkındaki gerçekleri öğrenmesi anlatılır.
Romanın Özeti:
Zehra öğretmen çocukluğundan beri yaşadıklarından
dolayı acımasız bir karaktere sahiptir. Babasına karşı soğuktur ve onu
sevmemektedir. Bir gün babasının hasta ve ölüm döşeğinde olduğu haberi gelir.
Zehra Hanım babasının yanına gitmek istemez. Babası Zehra Hanım’ı görmek
istediği için maarif müdürü Zehra Hanım’ı ikna eder. Zehra Hanım ancak babası
öldükten sonra oraya yetişir. Üzülmemesine ve sakin tavırlarına hane halkı
şaşırır ve ters tepki gösterir. Akşam olduğunda yatması için gösterilen odada
babasının eski çeyiz sandığını görür. Sandığı karıştırınca babasının hatıra
defterini bulur ve okur.
Babası Mürşit Efendi dürüst, çalışkan biridir. Anadolu’nun
değişik yerlerinde maiyet memurluğu ve kaymakamlık yapar. Reşadiye kaymakamı
iken toprak ağalarına ödün vermez. Bu yüzden başı dertten kurtulmaz, hayatı
sürgünlerde geçer. Bir gün karşısına ölen bir arkadaşının kızı Müşerref Hanım
çıkar. Onu beğenir evlenirler. Kayınvalidesi maddiyata ve gösterişe düşkündür.
Mürşit Efendi onları mutlu edebilmek için çok borca girer, yine onların
etkisiyle İstanbul’a taşınır, işinden de olur. Baldızı, kayınvalidesinin aşırı
istekleri ve şartlandırmaları sonucu kötü yola düşer, kocası tarafından
öldürülür. Mürşit Efendi de kayınvalidesinin ve karısının aşırı istek ve
teşvikleri yüzünden rüşvet alır, hırsızlık yapar, iki tane de kızı olur. Kayınvalide
bu kızlara sürekli Mürşit Efendi’yi kötüler. Mürşit Efendi rüşvet ve hırsızlık
suçundan beş yıl hapse girer. O hapisteyken karısı Müşerref Hanım zengin
biriyle ilişki kurar. Mürşit Efendi hapisten çıkar, karısının bu durumunu fark
eder ve onu boşamaya karar verir ama kızlarının geleceği için bundan vazgeçer,
iki kızı da Mürşit Efendi’den nefret etmektedir. Bunlardan biri veremden ölür.
Mürşit Efendi bir gün mebus olan arkadaşı Cevdet’le karşılaşır, ondan kızı
Zehra’yı okutmasını ister. Zehra okutulur, Mürşit Efendi ise bir lokma ekmeğe
bile muhtaçtır. Zehra bu sayede öğretmen olabilmiştir.
Babasının hatıra defterini okuyan Zehra Hanım
annesinin, anneannesinin ve babasının gerçek yüzünü öğrenir. Babasının
üstündeki örtüyü açar, ona sarılır, onu öper ve ağlar, ağlar, ağlar… Babasına
karşı yaptığı kötü davranışlardan dolayı pişman olur. Kişiliği değişmiş olarak
görev yerine döner. Kendisine yapılan bir evlilik teklifini kabul eder ve
evlenir.
Karakterler:
- Zehra: Çok iyi bir öğretmendir.Çok sevilmektedir.Fakat acıma duygusundan yoksundur.Babasına karşı olan nefreti daha sonra acıya dönüşmüştür.
- Mürşit Efendi: Cok iyi birisi olup dürüsttür.Herkese yardım etmeyi seven birisidir.Memurluk mesleğine çok düşkün birisidir.Fakat yanlış eş seçiminden dolayı mahvolmuştur. Kendine içkiye vermiş her şeyini kaybetmiştir.
- Annesi: Çok kötü birisi olup evlendikten sonrada kötülüklerine devam etmiştir.Üstelik kocasını aldatmıştır.
- Anneannesi: O
da kızının kurbanı olmuştur.Fakat ister istemez bir süre sonra kızının yanında
yer almıştır.Damadına kötülükler yapmıştır.
