Aşık Murat Çobanoğlu'nun Hayatı, Edebi
Kişiliği ve Eserleri
Hayatı:
Asıl soyadı Çobanlar olan Murat Çobanoğlu
1940'ta Kars'ın İstasyon mahallesinde doğdu. Annesi Lala (La'li) hanımdır.
Babası, Aşık Şenlik'in çıraklarından Aşık Gülistan'dır; Arpaçay'ın Kıraç
köyünden olup 1920'de Kars'a yerleşmiştir. Karısının erken ölümü dolayısıyla
oğlunu o büyütüp yetiştirdi. İlkokul öğrenimi gören Murat Çobanoğlu
çocukluğunda babasının saz çalışını dinledi, ama ona özenmedi. Ancak 1951'de
gördüğü bir düş üzerine tutumu değişti. olayı şöyle anlatıyor:
"Göç
mevsimi yaylaya göçerken susadım. Yol kenarında bulunan çeşmeye su içmeye
gittim. Ben oyalanınca göçlerimiz dağı aştı. Akşamın alacakaranlığında
uyuyakaldım. İşte o zaman nasibim olan aşıklık ilhamı bana verildi. Sabah,
yaylada beni bulamayan babam düşer yollara, beni aramaya. Beni çeşmenin başında
uyurken bulunca, aşık olacağımı söyledi. Saz aldı. Saz tutmasını öğretti. O
zamandan bu yana saz çalmaya, şiir ve türküler söylemeye başladım."
26 Mart
2005 tarihinde Ankara'da vefat etti ve memleketi Kars'ta toprağa verildi.
Edebi Kişiliği:
- Âşıklık geleneğinin bir parçası olan türkülü hikâyeler anlatma konusunda başarılı örnekler veren Çobanoğlu, kendi türkülerinin yanı sıra usta malı türküleri de genç kuşaklara aktardı.
- Türkiye’nin her yerinde bilinen, tanınan Çobanoğlu yıllarca radyo programları yaptı.
- Halk edebiyatı ve âşıklık geleneği üzerine çeşitli seminerler verdi.
- Şiirleri çeşitli dergilerde yayımlandı.
- Türkiye dışında, Avrupa’dan İran’a dek birçok ülkede konserler verdi, yarışmalara katıldı.
- 1965'e kadar Devrani, 1967'ye kadar Yanani, ondan sonra da Çobanoğlu takma adını kullandı.
- 1971 yılında Kars’ta açtığı, özellikle usta-çırak ilişkinden her alanda âşıklık geleneğinin sürdürülmesinde katkısı anlamında bir okul niteliğinde olan “Çobanoğlu Halk Ozanları Kahvesi” yörenin âşıklar merkezine dönüştü.
- Onlarca plak ve bir o kadar da kaset dolduran Çobanoğlu’nun 2 tane de altın plağı bulunmaktadır.
Eserleri:
- Şiir: Cumhuriyet
Destanı, Öğretmen, Dertli Bülbül, Neyine Güvenem Yalan Dünyanın, Yaradan
