Sabahattin Kudret Aksal'ın Hayatı, Edebi
Kişiliği ve Eserleri
Hayatı:
25 Mart
1920'de İstanbul'da doğdu. 1937’de Özel Işık Lisesi’nden mezun olmuş ve 1943’te
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirmiştir. Çeşitli
liselerde felsefe öğretmenliği yaptıktan sonra 1940 yılında kısa bir süre iş
müfettişi olarak çalıştı. İstanbul Konservatuarı Müzik Şurası, Belediye Yazı
İşleri Müdürlüğü, Belediye İktisadi Denetleme Bürosu. Şehir Tiyatrosu'nun
yönetmenliğini yaptı. Sanatçı, Belediye Konservatuarı Estetik ve Psikoloji
Fakültesi'nden emekli oldu. 19 Nişanlandı ve 1993'te İstanbul'da öldü.
Edebi Kişiliği:
- Edebiyat dünyasına şiirler giren sanatçı, ilk şiirlerinde açık Türkçeyle söyleyişi ve halk ağzına özendiği, nükteli şiirleri ile Garip anlayışına yaklaşır; daha sonraki şiirlerinde ise kapalı, imgeli bir şiir özelliği gösterdiği için İkinci Yeni ile ilişkilendirilir.
- Şiirlerinden başka hikâye, tiyatro ve romanları ile de başarılı örnekler veren sanatçı, şiirlerinde yaşama sevincini, gelip geçici kısa süreli mutlulukları; hikâyeleri ve oyunlarında ise psikolojik gözlemlerini ele almıştır.
- Eserlerinde insan-çevre-kâinat münasebetlerini araştırmaya yönelik bir tutum görülen sanatçı özellikle yazdığı tiyatrolarla ölmezliğe ulaşmıştır.
- Şairanelikten, süsten arınmış sade bir dille yazan ve şekil üzerinde titizlikle duran yazar şiiri ise bir duyguyu, bir düşünceyi en güçlü biçimde veren bir sanat dalı olarak görmüştür.
- İlk şiirlerinde Garipçilerin etkisinde kalmış, yaşamın akışındaki bireysel sevinç ve mutlulukları anlatmıştır. Şiirlerinde “yasama sevincini” işlemiştir.
- 1960’tan sonra düşünce yönü ağır basan şiirler ortaya koymuştur. Bu şiirlerinde kişinin evrendeki yerini, değerini aramaya çalışmış; felsefi düşüncelere yer vermiştir.
- Öykülerinde çocukluk ve gençlik anılarını, yaşamın tekdüzeliğini ele almıştır. Hikâyelerinde psikolojik gözlemler ön plandadır.
Eserleri:
- Şiir: Şarkılı Kahve,
Gün Işığı, Duru Gök, Bir Sabah Uyanmak, Elinle, Eşik, Çizgi, Zamanlar, Bir
Zaman Düşü, Buluşma, Batık Kent
- Öykü: Gazoz Ağacı,
Yaralı Hayvan
- Deneme: Geçmişle Gelecek
- Oyun: Evin Üzerindeki Bulut, Şakacı, Bir Odada Üç Ayna, Tersine Dönen Şemsiye, Kahvede Şenlik Var, Kral Üşümesi, Önemli Adam, Bay Hiç, Bir Dalda Üç Ayna
- Gazoz Ağacı:
Saim, hikâyenin başkahramanıdır. İstanbul’un kenar mahallerinde yaşayan,
hovarda bir gençtir. Sorumluluk duygusundan yoksun, annesinin emekli maaşıyla
geçinen, işsiz, kahvede oyun oynamaktan başka bir şeyle ilgilenmeyen bir
kişidir. Melahat, Saim’in âşık olduğu genç kızdır. Aynı mahallede sıradan bir
hayat sürmektedir. Basit, sade, evinde kocasını beklemekten başka hiçbir işle
meşgul olmayan bir kadındır. Terzi çırağı, 17 yaşlarında, Melahat’a âşık olan
bir gençtir.
