Öz Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir (Saf Şiir)

    Öz Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir (Saf Şiir)

     Türk edebiyatında “Saf Şiir” (Öz Şiir) eğilimi Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesiyle (Türk edebiyatında ilk poetika örneği kabul edilir.) başlar.

     Sanatın bir form sorunu olduğuna inanan bu şairler için önemli olan iyi ve güzel şiir yazmaktır. Bu anlayışla kendilerine özgü özel bir imge düzeni oluştururlar. Özgün ve yaratıcı olan bu imgeler, dilin mantığına uygun ve dilin anlam alanını genişletip dile yeni olanaklar sunacak bir yapıya sahiptir. Dilde saflaşma düşüncesi, kendini rahat şiir yazma şeklinde başat öğe olarak gösterir. Şiirsel söylemin zirvesine ulaşmak düşüncesiyle dilin yücelişi paralellik gösterir.

     Şiirde her türlü ideolojik sapmanın dışında kalarak sadece okuyucuda estetik haz uyandıran şiir yazma eğilimi, bu şairleri her türlü mektepleşme eğiliminin dışında kalıp müstakil şahsiyetler olarak şiir yazmaya yöneltmiştir.

     Şiiri soylu bir sanat olarak kabul eden bu şairlerde düşsel (hayali) ve bireysel yön ağır basar. İçsel ve bireyci bir yaklaşımla evrensel insan tecrübesini dile getirirler.

     Saf şiir anlayışında estetik tavır ön plandadır. Bu anlayıştaki şairler didaktik bilgiden uzak durup; bir şey öğretmeyi değil, musikiyle ya da musikinin çağrıştırdığı, uyandırdığı imgelerle insanın estetik duyarlılığını doyurmayı amaç edinirler. Kısacası bu şairler şiirde anlama fazla önem vermezler. Anlaşılmak için değil; duyulmak, hissedilmek için şiir yazarlar.

     Şiirde biçim endişesi duyan bu şairlerde dize ve dil baş tacıdır. Disiplinli çalışarak mükemmele varan halis şiir yazma endişesi kendini hissettirir.

     Gizemsellik, simgecilik, bireysellik, ruh, ölüm, masal, rüya, mit temalarının yoğunca işlendiği bu şiirler zekâ ve bilincin disipliniyle bütünleştirilerek yazılmıştır.

 

        Özellikleri:

• Milli Edebiyat Döneminin şiir hareketleri bu dönemin oluşmasında etkili olmuştur.
• Şiir dili her şeyin üzerindedir.
• Şiir bir biçim (form) sorunudur. Ahenk söyleyiş tarzı, ritim, kafiye ile sağlanır.
• Amaç iyi ve güzel şiir yazabilmektir.
• Dilde saflaşma, sadeleşme görülür.
• Şiir, soylu bir sanat olarak kabul edilir.
• En değerli şey dizedir.
• Şairlerin kendilerine özgü bir imge düzenleri vardır.
• İçsel bir yaklaşımla insan anlatılır.
• Şiirin toplum için değil sanat için olduğunu iddia ederler ve şiirlerini sanat için yazarlar.
• Şiirler ideolojinin esiri olmamalıdır.
• Güzel şiir ancak çalışarak elde edilir.
• Şiir emek işidir.

 

         Öz Şiir Anlayışını Sürdüren Şairler:

•  Necip Fazıl Kısakürek
•  Ahmet Hamdi Tanpınar
•  Ahmet Muhip Dıranas
•  Cahit Sıtkı Tarancı
•  Asaf Halet Çelebi