Hisarcılar (Hisar Akımı)
1950’lerde “Hisar” dergisi etrafında toplanan
Munis Faik Ozansoy, İlhan Geçer, Mehmet Çınarlı, Gültekin Samanoğlu, Mustafa
Necati Karaer, Yavuz Bülent Bakiler gibi sanatçıların oluşturduğu edebi
topluluktur.
Gelenekçidir,
geleneğe bağlıdır. Yeniliğe, Batıya karşı değillerdir ama Türk şiir geleneğinin
yıkılmasına karşıdırlar. Ölçü, uyak ve gelenekten gelen nazım biçimlerini
kullanırlar. Sanatın ideolojinin emrine girmesine karşı oldukları için Marksizm
ve komünizme de karşı çıkmışlardır.
Milli
değerlerin yaşatılmasını arzu ederler, aşırı ve tutucu değillerdir. Türk
kültürüne, diline, şiirine, edebiyatına emeği geçmiş değerlerin yaşatılmasını
isterler. Hem Nazım Hikmet’in başlattığı toplumcu gerçekliğe, hem Orhan
Veli’nin Garip hareketine, hem de İkinci Yeni şiirine karşıdırlar.
“Radyo
Hisar Saati” programında sanat görüşlerini açıklamışlardır. Hisar dergisinin
113. ve 114. (Mart 1967) sayılarında bu görüşler yayımlanmıştır:
1-) “Sanatçının Dili Yaşayan
Dil Olmalıdır.” Aksi takdirde, ister eski, ister yeni olsun ölü kelimelerden
doğan her eser yeni nesilleri birbirinden ayırır.
2-) “Sanatçı Bağımsız
Olmalıdır.” Zira onun eseri siyasi sistemlerin de, ekonomik doktrinlerin de
propaganda aracı değildir.
3-) “Sanat Milli Olmalıdır.”
Çünkü kendi milletinden kopmuş bir sanatın milletler arası bir değer kazanması
beklenemez.
4-) “Sanatta Yenilik
Esastır.” Ne var ki bu yenilik eskinin ret ve inkarı şeklinde
yorumlanmamalıdır.
Hisarcılar’ın Özellikleri:
- İlk sayısı 1950’de yayımlanan Hisar dergisi, iki ayrı dönemde yayın hayatını sürdürmüştür. 1950-1957 arasında yetmiş beş sayı; 1964-1980 arasında iki yüz iki sayı yayımlanmıştır.
- Garipçilere ve İkinci Yeniciler’e tepki göstermişler ve milli duyguları manevi değerleri öne çıkaran bir edebiyattan yana olmuşlardır.
- Ölçü, uyak gibi klâsik edebiyat öğelerini kullanarak, aşk, doğa ve vatan sevgisi gibi konuları işlemişlerdir.
- Sanatçının hiçbir ideolojinin sözcülüğünü yapmaması ve bağımsız olması gerektiğini savunmuşlardır.
- Şiir güzelliğini korumak koşuluyla; aruzu, heceyi, serbest şiiri kullanmayı, şiiri nesre yaklaştırmayı uygun görmüşlerdir.
İLHAN GEÇER (1917-2004)
- Daha çok duyguya yaslanan şiirler yazmıştır.
- Şiirleri dışında eleştirileri de vardır.
- Uzun yıllar Hisar dergisinin yazı işleri müdürlüğünü yapmıştır.
Eserleri:
- Şiir: Büyüyen Eller,
Belki, Yeşil Çağ, Hüzzam Beste
MUNİS FAİK OZANSOY (1911-1975)
- Hisar dergisi çevresine girerek burada başyazılar yazmıştır.
- Bir duygu şairi olarak, Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar’daki şiir zevkini yakalamaya çalışmıştır.
Eserleri:
- Şiir: Büyük Mabedin
Eşiğinde, Hayal Ettiğim Gibi, Yakarış, Bir Daha, Zaman Saati, Yakınma, Kaybolan
Dünya, Düşündüğün Gibi
YAVUZ BÜLENT BAKİLER (1936-…)
- Geleneksel şiirimizin öz ve şekil özelliklerini kendi şiir potasında eriterek kişiliğine kavuşmuştur.
- Şiirlerinde, Anadolu’ya, Anadolu insanına eğilmiş, onların sorunlarını yapıcı bir tavırla dile getirmiştir.
- Sade ve rahat bir dili, aydınlık bir üslubu vardır.
- Milli ve manevi değerlere bağlı kalmıştır.
Eserleri:
- Şiir: Yalnızlık, Duvak,
Seninle, Harman
- Gezi Yazısı:
Üsküp’ten Kosova’ya, Türkistan Türkistan
MEHMET ÇINARLI (1925-1999)
- Lise öğrencisi iken şiir yazmaya başlayan sanatçı, şiirlerini önce Antalya Gazetesi, Yedigün ve Yarımay dergilerinde, sonra Çınaraltı ve Doğu’da, daha sonra da arkadaşlarıyla birlikte kurdukları Hisar dergisinde yayımlar.
- Türk Yurdu, Çağrı, İlgaz ve Töre dergilerinde de yazmıştır.
- Hem aruz hem de hece vezniyle şiirler yazmıştır.
- Yerli ve millî kültürle beslenen şiirleri şekil yönünden mükemmel, muhteva yönünden de orijinal hayâllerle doludur.
- Sâde, yaşayan Türkçe ile ferdî ve millî meseleleri anlatır.
- Hisar dergisinde yayımladığı deneme ve tenkit yazıları Hisar dergisi Çevresinde bir şâirler okulunun oluşmasını sağlamıştır.
- “Yeni Bîr Dünyâ Kurmuşum” adlı kitabı ile 1976’da Türkiye Millî Kültür Vakfı Şiir Armağanı’nı kazanmıştır.
- Şairin Hisar dergisinin 26.sayısında geniş bir biyografisi mevcuttur.
Eserleri:
- Şiir: Güneş Rengi
Kadehlerle, Gerçek Hayali Aştı, Bir Yeni Dünya Kurmuşum
- Deneme ve makaleleri:
Halkımız ve Sanatımız, Söylemek Yaraşır, Sanatçı Dostlarım
GÜLTEKİN SAMANOĞLU (1927-…)
- Hisar’ın kurucuları arasındadır.
- Hatıraları ve birtakım yaşantının ilham ettiği kapalı duyguları anlattığı şiirlerinde saadeti arar.
Eserleri:
- Şiir: Alacakaranlık,
Uzun Vuran Gölge
MUSTAFA NECATİ KARAER (1929-1995)
- Hisar’ın kurucuları arasındadır.
- Halk edebiyatına ilgi duymuştur.
- Zengin bir çağrışım olan şiirlerinde gelenekten de geniş ölçüde faydalanan sanatçı dile hâkimdir.
- Kerem ile Aslı’yı yeniden yazmıştır.
Eserleri:
- Şiir: Sevmek Varken,
Güvercin Uçurtmak, Kuşlar ve İnsanlar, Ses Mimarlarından
AHMET TUFAN ŞENTÜRK (1924-2005)
- Geleneğe bağlı bir şairdir. Konuşma dilini kullanır.
Eserleri:
- Şiir: Sarhoş Dünya,
Mustafa Kemal, Allah Versin, Çakır Dikeni, İnsanlık Şarkısı, Hepsinden Güzel,
Sevgiyle, Dağıstan Aslanı Şeyh Şamil Destanı
BEKİR SITKI ERDOĞAN (1926-…)
- Aruz ve hece ölçüsünü kullanmış, Divan ve halk şiirinden yararlanmıştır.
- Rubai türündeki şiirleri Hisar dergisinde çıkmıştır.
- 1965’te Deniz Harp Okulu Marşı, 1973’te 50. Yıl Marşı, 1981’de 100. Yıl Marşı, 1998’de 75. Yıl Marşı ile birincilik ödülleri kazandı.
Eserleri:
- Şiir: Bir Yağmur
Başladı, Yalan Dünya, Dostlar Başına
COŞKUN ERTEPINAR (1914-2006)
- Bir çocuk kadar masum duygularını, öğretmenlik izlenimlerini tertemiz bir Türkçe ile şiirlerine yansıtmıştır.
- Şiirlerinde memleket sevgisi, barış, kardeşlik, dostluk gibi konuları işlemiştir.
Eserleri:
- Şiir: Dönülmez Zaman
İçin, Tek Adam, Kaderden Yana, Mevsimlerin Ötesinden, Güzel Dünya, Şu Dağlar
Bizim Dağlar, Zaman Bahçesinde, Destan Atatürk, Küçük Dünyamın İçinden, Dorukta
Rüzgâr Var, Sevginin Yedi Rengi
FEYZİ HALICI (1924-…)
- Halk şiiri geleneğinden yararlandı.
- Fezai imzasıyla saz şiiri tarzında şiirler yazdı.
- Yeni tarz şiirlerinde de başarılıdır.
- Memleket, din ve dostluk, Mevlana’nın da etkisiyle onun şiirlerinde önemli yer tutar.
- Anadolu insanının ince duyarlılığını şiirleştirmiştir.
- Son dönemde sevgi, aile ve çocuk şiirleri yazmıştır.
- Çağrı dergisini 1957’den beri yayımladı. Konya Âşıklar Bayramı’nı gelenekleştirdi.
Eserleri:
- Şiir: Bir Aşkın
Şiirleri, İstanbul Caddesi, Günaydın, Dinle Neyden, Rubailer
NEVZAT YALÇIN (1926-…)
- Hisar’ın kadrosu içinde yer alan bir sanatçıdır.
Eserleri:
- Şiir: A Sokağı, Güneş
ve Adam
NÜZHET ERMAN (1928-1996)
- Anadolu halkının ıstırap, sevgi ve çilelerini şiirlerinde işler.
Eserleri:
- Şiir: Yeşil, A Benim
Canım Efendim, Anadolu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Hem Hürriyet Hem Ekmek,
Türk, Halk Haktır
YAHYA AKENGİN (1946-…)
- Hisar dergisinde tanındı.
- Heceyi sürdürenlerdendir.
- Hem konu hem de içerik bakımından geleneğe bağlı bir şairdir.
- Şiirleriyle çeşitli armağanlar aldı.
Eserleri:
- Şiir: İstesen, Akşamla
Gelen, Kimselere Anlatamadan
